قرص استامینوفن و تفاوت آن با کدئین؛ کاربردها، دوز مصرف، عوارض مصرف زیاد

قرص استامینوفن یک مسکن و تب‌بُر رایج و با عوارض کم است که معمولا اولین گزینه برای تسکین سردرد، گلودرد، کمردرد و پایین آوردن تب در سرماخوردگی است. این قرص اگرچه بسیار پرکاربرد است اما نکات مهم زیادی دارد که قبل از مصرف باید بدانید. از جمله دوز مصرف، عوارض، و تداخل‌های دارویی که در این مقاله به‌طورکامل با آن‌ها آشنا می‌شوید.

قرص استامینوفن چه کار می‌کند؟

کارکرد اصلی قرص استامینوفن، کاهش درد و پایین آوردن تب است. این قرص حدود ۳۰ تا ۴۵ دقیقه بعد از مصرف، روی بخشی از مغز که پیام‌های درد و گرما را تولید می‌کند، تاثیر می‌گذارد و کاری می‌کند احساس درد کمتر به مغز برسد و مرکز تنظیم دما آرام‌تر کار کند.

استامینوفن برخلاف قرص‌های ضدالتهاب مثل بروفن و ناپروکسن، روی التهاب زیاد اثر ندارد و بیشتر برای تسکین درد و کم کردن تب استفاده می‌شود. به همین خاطر معمولاً برای کسانی که معده حساسی دارند یا نمی‌توانند بروفن و مسکن‌های ضدالتهاب مصرف کنند، انتخاب ایمن‌تری است.

قرص استامینوفن ۱۶۰ (کودکان)

استامینوفن ۱۶۰ میلی‌گرمی یک مسکن و تب‌بُر ایمن و مخصوص کودکان است و معمولاً برای کودکان حدود ۶ سال به بالا که بتوانند قرص قورت بدهند استفاده می‌شود. برای کودکان کوچک‌تر معمولاً از قطره، شربت یا شیاف استامینوفن استفاده می‌شود.

این دوز پایین از قرص استامینوفن کمک می‌کند تب پایین بیاید، سردرد و بدن‌درد کمتر شود، و دردهای خفیف مثل گلودرد، گوش‌درد، درد بعد واکسن یا دردهای سرماخوردگی آرام شود. تاثیر آن هم معمولاً ۳۰ تا ۴۵ دقیقه بعد از مصرف شروع می‌شود و تا ۴ تا ۶ ساعت باقی می‌ماند.

مقدار مصرف استامینوفن برای کودکان

دوز استامینوفن برای کودکان بر اساس وزن آنها تعیین می‌شود، نه فقط سن. معمولاً مقدار مناسب بین ۱۰ تا ۱۵ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن است. برای مثال، کودکی با وزن ۲۰ کیلوگرم باید حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلی‌گرم استامینوفن دریافت کند؛ یعنی معمولاً یک قرص ۱۶۰ میلی‌گرمی یا کمی بیشتر (با کمک شربت). توجه داشته باشید که مصرف روزانه نباید بیش از ۳ تا ۴ بار تکرار شود و بهتر است همیشه طبق نظر پزشک یا متخصص اطفال باشد.

قرص استامینوفن ۳۲۵

استامینوفن ۳۲۵ یک دوز ملایم و استاندارد است که برای کاهش تب و تسکین دردهای خفیف تا متوسط استفاده می‌شود و معمولاً برای افرادی مناسب است که نمی‌خواهند از مسکن‌های قوی‌تر استفاده کنند یا نیاز دارند چند بار در طول روز دارو مصرف کنند. کاربردهای رایج این دوز شامل موارد زیر است.

مطالعه بیشتر: راهنمای انتخاب بهترین مسکن برای کمردرد

• سردرد و میگرن خفیف

• تب

• سرماخوردگی و آنفلوآنزا

• دردهای خفیف عضلانی و اسکلتی

• دندان‌دردهای سبک

• دردهای دوره‌ای مثل قاعدگی خفیف

قرص استامینوفن ۵۰۰

استامینوفن ۵۰۰ میلی‌گرمی دوز قوی‌تر استامینوفن است که برای دردهای متوسط تا شدیدتر استفاده می‌شود. این دوز به دلیل اثرگذاری بیشتر و راحتی مصرف (یک قرص به‌جای دو قرص ۳۲۵) یکی از رایج‌ترین و پرفروش‌ترین مسکن‌ها در بین بزرگسالان است.

استامینوفن ۵۰۰ برای دردهای متوسط تا شدیدتر مناسب است و معمولاً اثر قوی‌تر و سریع‌تری دارد. در مقابل، استامینوفن ۳۲۵ معمولاً برای دردهای خفیف و کسانی که نیاز به مصرف چندباره در روز دارند، توصیه می‌شود.

کاربردهای اصلی قرص استامینوفن ۵۰۰ به این ترتیب است.

• کمردرد و دردهای عضلانی، و گرفتگی کمر

• دندان‌درد متوسط

• میگرن و سردردهای شدیدتر

• درد قاعدگی

• درد بعد از کار سنگین یا ورزش

• تب بالا

مطالعه بیشتر: قرص ناپروکسن برای کمردرد

استامینوفن ۵۰۰ برای سرماخوردگی

استامینوفن ۵۰۰ یکی از بهترین انتخاب‌ها برای کاهش تب، سردرد، بدن‌درد و بی‌حالی سرماخوردگی است و معمولاً به‌عنوان مسکن ساده و بی‌خطر استفاده می‌شود. این دارو التهاب را کم نمی‌کند، اما به‌خوبی علائم آزاردهنده مثل درد عضلات، تب و فشار پشت چشم‌ها را آرام می‌کند.

اگر سرماخوردگی فقط با درد و تب همراه است، استامینوفن ۵۰۰ به‌تنهایی کافی است؛ اما اگر احتقان بینی و سرفه شدید دارید، معمولاً همراه با داروهای ضداحتقان یا سرماخوردگی ترکیبی مصرف می‌شود. بهترین فاصله مصرف قرص استامینوفن برای سرماخوردگی، هر ۸ ساعت است البته اگر دوره سرماخوردگی شما طولانی‌تر از ۳ روز شده و علائم بهتر نشده‌اند، باید به پزشک مراجعه کنید. ممکن است نیاز به آنتی بیوتیک داشته باشید.

استامینوفن برای گلو درد

استامینوفن برای دندان درد

قرص استامینوفن برای دندان‌درد خفیف تا متوسط گزینه خوبی است، مخصوصاً وقتی درد به‌صورت ضربان‌دار یا همراه تب باشد. این قرص چون روی سیستم درد مرکزی تأثیر می‌گذارد، می‌تواند درد موقت را کاهش دهد تا زمان مراجعه به دندانپزشک برسید.

اگر دندان‌درد با التهاب شدید لثه همراه باشد، معمولاً استامینوفن به‌تنهایی کافی نیست و باید کنار داروهای ضدالتهاب یا آنتی‌بیوتیک (در صورت نیاز پزشک) مصرف شود. برای کنترل سریع‌تر درد می‌توان از استامینوفن ۵۰۰ استفاده کرد و آن را هر ۶ تا ۸ ساعت یک‌بار مصرف نمود تا علائم آرام شود.

استامینوفن چه اشکال دارویی دیگری دارد؟

استامینوفن علاوه بر قرص ۳۲۵ میلی‌گرمی و ۵۰۰ میلی‌گرمی، در چندین شکل دارویی دیگر نیز موجود است که برای راحتی بیشتر مصرف‌کنندگان و بر اساس نیازهای درمانی مختلف تولید شده است. این اشکال دارویی شامل موارد زیر می‌شود.

شربت استامینوفن

شربت استامینوفن برای کودکان یا افرادی که نمی‌توانند قرص مصرف کنند مناسب است. این دارو برای کاهش تب و تسکین دردهای خفیف مانند سردرد، دندان‌درد، و دردهای ناشی از سرماخوردگی استفاده می‌شود. شربت به راحتی مصرف می‌شود و دوز آن بر اساس وزن کودک تنظیم می‌شود.

قطره استامینوفن

قطره استامینوفن برای کودکان زیر ۶ ماه یا کودکان کوچک‌تر که قادر به بلعیدن شربت یا قرص نیستند، تجویز می‌شود. این دارو برای کاهش تب و دردهای خفیف مانند دندان‌درد یا دردهای ناشی از واکسن استفاده می‌شود. قطره به دوز دقیق‌تر نیاز دارد و معمولاً برای نوزادان مناسب است.

برای نوزادان دو ماهه، دوز دقیق قطره استامینوفن باید بر اساس وزن نوزاد و توسط پزشک تعیین شود. به‌طور کلی، برای نوزادان زیر ۶ ماه معمولاً ۱۰ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن نوزاد توصیه می‌شود.

شیاف استامینوفن

استامینوفن کدئین برای چیست؟ پاسخ به سوالات پرتکرار

استامینوفن کدئین برای تسکین دردهای متوسط تا نسبتاً شدید استفاده می‌شود؛ دردهایی که استامینوفن ساده به‌تنهایی توان کنترل آن‌ها را ندارد. ترکیب استامینوفن با کدئین باعث می‌شود اثر ضد درد قوی‌تری ایجاد شود و معمولاً برای کمردرد، دندان‌درد، سردردهای شدید، دردهای بعد از جراحی یا آسیب‌ها تجویز می‌شود.

هر قرص استامینوفن کدئین چقدر مرفین دارد؟

کدئین خودش مرفین نیست؛ اما بعد از ورود به بدن به مقدار کمی به مرفین تبدیل می‌شود. در یک قرص رایج استامینوفن کدئین (۳۰ میلی‌گرم کدئین)، حدود ۵ تا ۱۰ درصد کدئین در بدن تبدیل به مرفین می‌شود؛ یعنی تقریباً ۱.۵ تا ۳ میلی‌گرم مرفین تولید می‌شود. میزان دقیق آن بسته به متابولیسم افراد متفاوت است.

عوارض مصرف زیاد استامینوفن کدئین چیست؟

مصرف زیاد یا طولانی‌مدت استامینوفن کدئین می‌تواند باعث وابستگی به کدئین، خواب‌آلودگی شدید، یبوست، کاهش تنفس، تهوع و در دوزهای بالا آسیب کبدی به دلیل استامینوفن شود. مصرف همزمان با الکل یا مسکن‌های دیگر نیز خطرناک است و احتمال آسیب کبد را بالا می‌برد.

استامینوفن کدئین چند روز در بدن می‌ماند؟

کدئین معمولاً ۱ تا ۲ روز در بدن قابل اندازه‌گیری است، اما محصولات متابولیکی آن مثل مرفین ممکن است تا ۳ روز در آزمایش ادرار دیده شود. در مصرف طولانی‌مدت یا دوز بالا، این زمان کمی بیشتر می‌شود.

آیا استامینوفن تست اعتیاد را مثبت می‌کند؟

استامینوفن ساده (استامینوفن ۳۲۵ یا ۵۰۰) هیچ‌کدام از مواد مخدر یا مشتقات افیونی را در بدن تولید نمی‌کند، به همین دلیل تست اعتیاد را مثبت نمی‌کند. اما قرص استامینوفن کدئین احتمال دارد تست اعتیاد را ۲ تا ۳ روز بعد از مصرف، مثبت کند. چراکه کدئین یک مسکن شبه‌افیونی است و در بدن به مقدار کمی به مرفین تبدیل می‌شود.

عوارض قرص استامینوفن ۵۰۰

استامینوفن ۵۰۰ یکی از امن‌ترین مسکن‌هاست و اگر در دوز درست مصرف شود معمولاً مشکلی ایجاد نمی‌کند. بااین‌حال، مانند هر داروی دیگری ممکن است برخی عوارض خفیف و شایع داشته باشد که معمولاً گذرا هستند و خودبه‌خود برطرف می‌شوند.

عوارض شایع اما خفیف قرص استامینوفن به این ترتیب است.

• تهوع یا دل‌پیچه خفیف

• سردرد یا احساس سبکی سر

• بی‌اشتهایی خفیف

• خستگی یا احساس ضعف

• حساسیت خفیف پوستی (نادر اما ممکن)

آیا استامینوفن خواب‌آور است؟

استامینوفن به‌طور مستقیم خواب‌آور نیست، اما در برخی افراد ممکن است به‌دلیل کاهش درد و تب، احساس آرامش و کمی خواب‌آلودگی ایجاد کند. این اثر معمولاً خفیف است و با داروهای خواب‌آور واقعی قابل مقایسه نیست.

آیا استامینوفن فشار را بالا می‌برد؟

خیر، استامینوفن فشار خون را افزایش نمی‌دهد و از این نظر یکی از امن‌ترین مسکن‌ها برای افراد دارای فشار خون بالا به شمار می‌رود. برخلاف مسکن‌های ضدالتهاب (مثل ایبوپروفن)، استامینوفن تأثیری بر بالا رفتن فشار ندارد.

چقدر استامینوفن باعث مسمومیت می‌شود؟

مصرف بیش از ۴۰۰۰ میلی‌گرم (۴ گرم) در ۲۴ ساعت برای بزرگسالان می‌تواند خطر مسمومیت کبدی ایجاد کند. مصرف یک‌باره دوز خیلی زیاد یا ترکیب استامینوفن با الکل، ریسک مسمومیت را چند برابر می‌کند و نیاز به اقدام فوری پزشکی دارد.

آیا استامینوفن ساده در بارداری یا شیردهی ضرر دارد؟

استامینوفن ساده در دوز معمول یکی از امن‌ترین گزینه‌ها در بارداری و شیردهی است و معمولاً توسط پزشکان توصیه می‌شود. البته بهتر است مصرف مداوم و بی‌رویه نداشته باشید و قبل از مصرف طولانی‌مدت با پزشک مشورت کنید.

آیا افراد مبتلا به فاویسم نباید استامینوفن مصرف کنند؟

استامینوفن (پاراستامول) برای افراد مبتلا به فاویسم معمولاً بی‌خطر است و در لیست داروهای ممنوع این بیماران قرار نمی‌گیرد. مشکل اصلی فاویسم با داروهایی است که باعث همولیز (ترکیدن گلبول‌های قرمز) می‌شوند؛ اما استامینوفن چنین اثری ندارد و معمولاً به‌عنوان مسکن و تب‌بر گزینه امن محسوب می‌شود.

تداخل دارویی قرص استامینوفن

استامینوفن معمولاً داروی کم‌خطری است، اما اگر همزمان با بعضی داروها مصرف شود، می‌تواند فشار بیشتری به کبد وارد کند یا باعث افزایش دوز ناخواسته استامینوفن در بدن شود. به همین دلیل مهم است بدانید کدام داروها ممکن است با آن تداخل داشته باشند تا از مصرف همزمان و بی‌دقت خودداری کنید.

• داروهای حاوی استامینوفن: باعث مصرف ناخواسته دوز بالا و خطر مسمومیت کبدی می‌شود.
• داروهای ضدصرع مثل کاربامازپین و فنی‌توئین: آنزیم‌های کبدی را فعال می‌کنند و اثر استامینوفن را کم و ریسک مسمومیت را زیاد می‌کنند.
• ریفامپیسین: متابولیسم دارو را بالا می‌برد و کبد را بیش از حد درگیر می‌کند.
• وارفارین: درصورت مصرف طولانی‌مدت می‌تواند اثر رقیق‌کنندگی خون را افزایش دهد.
• برخی داروهای ضدسل و ضدقارچ: باعث افزایش متابولیسم کبدی و احتمال آسیب می‌شوند.

الکل و قرص استامینوفن

مصرف همزمان استامینوفن و الکل عوارض دارد؟ چند ساعت بعد از مصرف الکل می‌توان استامینوفن خورد؟ در پاسخ باید گفت که بله، ترکیب الکل و استامینوفن می‌تواند خطرناک باشد چون هر دو توسط کبد متابولیزه می‌شوند و مصرف همزمان آن‌ها احتمال آسیب کبدی را بالا می‌برد.

اگر الکل مصرف کرده‌اید، بهتر است حداقل ۶ تا ۸ ساعت صبر کنید تا سطح الکل کاهش پیدا کند، سپس استامینوفن مصرف کنید. در صورتی که الکل زیاد مصرف شده باشد یا سابقه مشکل کبدی دارید، بهتر است کاملاً از مصرف استامینوفن خودداری کنید و از یک مسکن امن‌تر مثل ایبوپروفن استفاده کنید.

اگر تب با استامینوفن پایین نیامد چه باید کرد؟

سوالات متداول

قرص استامینوفن فشار را بالا می‌آورد یا پایین؟

استامینوفن فشار خون را معمولاً تغییر نمی‌دهد و برای افراد دارای فشار بالا نسبتاً امن است، برخلاف بعضی داروهای ضدالتهاب غیر استروئیدی که ممکن است فشار را بالا ببرند.

مصرف همزمان سیتریزین و استامینوفن عوارض دارد؟

خیر، ترکیب سیتریزین (آنتی‌هیستامین) و استامینوفن بی‌خطر است و معمولاً تداخل دارویی ایجاد نمی‌کند، تنها ممکن است سیتریزین کمی خواب‌آلودگی ایجاد کند.

مصرف همزمان کوریزان و استامینوفن باعث تداخل دارویی می‌شود؟

معمولاً تداخل جدی ندارد، اما اگر کوریزان حاوی مسکن یا آرام‌بخش باشد، مصرف طولانی یا زیاد می‌تواند فشار روی کبد و سیستم عصبی افزایش دهد.

قرص استامینوفن کافئین ایبوپروفن برای چیست؟

این ترکیب برای دردهای شدید، میگرن و سردردهای مقاوم به مسکن معمولی استفاده می‌شود. استامینوفن درد و تب را کاهش می‌دهد، ایبوپروفن التهاب را کم می‌کند و کافئین اثر مسکن را تقویت و سریع‌تر می‌کند.

جویدن قرص استامینوفن چه عوارضی دارد؟

جویدن قرص استامینوفن بی‌خطر است اما طعم تلخ دارد و ممکن است معده را کمی تحریک کند. معمولاً اثر دارو کمی سریع‌تر شروع می‌شود.

قرص استامینوفن و گلاب برای جوش صورت خوب است؟

استامینوفن فقط مسکن و تب‌بر است و هیچ تأثیر مستقیم یا علمی برای درمان جوش صورت ندارد.

آیا قرص استامینوفن ضد التهاب است؟

استامینوفن ضد التهاب قوی نیست و التهاب بافت‌ها یا مفاصل را به‌طور محسوسی کاهش نمی‌دهد؛ فقط درد و تب را کنترل می‌کند.

استفاده همزمان شیاف و قرص استامینوفن چه تاثیری دارد؟

استفاده همزمان معمولاً بی‌خطر است و اثر دارو افزایش نمی‌یابد، اما دوز کل روزانه باید رعایت شود تا فشار روی کبد زیاد نشود.

جایگزین قرص استامینوفن کدئین چیست؟

جایگزین‌ها شامل مسکن‌های قوی یا ضدالتهاب غیر استروئیدی هستند، اما انتخاب دقیق باید توسط پزشک انجام شود.

قرص استامینوفن در بارداری و شیردهی ضرر دارد؟

استامینوفن ساده در دوز معمول بی‌خطر است و پزشکان معمولاً در بارداری و شیردهی توصیه می‌کنند، اما مصرف طولانی یا دوز بالا باید با پزشک باشد.

هر قرص استامینوفن کدئین چقدر مرفین دارد؟

کدئین بعد از مصرف در بدن به مقداری کم (حدود ۵–۱۰٪) به مرفین تبدیل می‌شود. یک قرص معمولی ۳۰ میلی‌گرمی کدئین تقریباً ۱.۵–۳ میلی‌گرم مرفین تولید می‌کند.

قرص استامینوفن کدئین برای چیست؟

برای کنترل دردهای متوسط تا شدید مثل کمردرد، دندان‌درد یا درد پس از جراحی که استامینوفن ساده کافی نیست، استفاده می‌شود.

مقدار مصرف قرص استامینوفن ۳۲۵ برای کودکان چقدر است؟

دوز معمول برای کودکان ۱۰–۱۵ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن هر ۶–۸ ساعت است؛ حداکثر ۵ دوز در ۲۴ ساعت توصیه می‌شود و همیشه با وزن کودک تنظیم شود.

قرص استامینوفن برای جوجه مرغ چطور استفاده می‌شود؟

در پرندگان، استامینوفن برای کاهش تب و درد ناشی از بیماری‌ها استفاده می‌شود. دوز و روش مصرف توسط دامپزشک تعیین می‌شود.

پاک کردن کله پاچه با قرص استامینوفن چگونه است؟

استامینوفن هیچ تأثیری روی پاک کردن کله پاچه یا هضم غذا ندارد؛ این سؤال کاربرد پزشکی ندارد.

فرق استاژل و استامینوفن چیست؟

استاژل ضداسید و محافظ معده است و استامینوفن مسکن و تب‌بر؛ اثر و کاربرد آن‌ها کاملاً متفاوت است.

چگونه کدئین را از استامینوفن جدا کنیم؟

این کار در خانه امکان‌پذیر و ایمن نیست و خطرناک است. انجام چنین کاری توصیه نمی‌شود.

چند ساعت بعد از استامینوفن می‌توان شیاف کرد؟

می‌توان همزمان یا پس از رعایت دوز کل روزانه شیاف مصرف کرد؛ فاصله خاصی نیاز نیست مگر پزشک توصیه کند.

شیاف استامینوفن ۱۲۵ هر چند ساعت باید استفاده شود؟

معمولاً هر ۶–۸ ساعت یک بار و با رعایت دوز کل روزانه استفاده می‌شود.

شیاف استامینوفن ۳۲۵ برای چه سنی مناسب است؟

برای کودکان بزرگتر از ۶ سال و وزن مناسب تجویز می‌شود؛ دوز دقیق بر اساس وزن تعیین می‌شود.

شیاف استامینوفن ۱۲۵ بعد از چند دقیقه اثر می‌کند؟

اثر تب‌بر و مسکن معمولاً ۱۵–۳۰ دقیقه بعد از مصرف شروع می‌شود.

استامینوفن ۵۰۰ برای چه سنی مناسب است؟

استامینوفن ۵۰۰ معمولاً برای بزرگسالان و نوجوانان بالای ۱۲ سال مناسب است.

قرص استامینوفن فنیل افرین هیدروکلراید برای چیست؟

این ترکیب برای کاهش درد، تب و احتقان بینی در سرماخوردگی و آلرژی استفاده می‌شود. استامینوفن درد و تب را کاهش می‌دهد و فنیل افرین احتقان بینی را برطرف می‌کند.