درمان خانگی خالی شدن زانو؛ ۵ روش درمان خالی کردن زانو

درمان خانگی خالی شدن زانو به‌عنوان یک روش کمکی در کنار درمان‌های تخصصی در نظر گرفته می‌شود و به علت اصلی این وضعیت و شدت و دفعات تکرار آن بستگی دارد. به طور کلی خالی شدن زانو معمولاً به‌صورت یک حس ناگهانی از بی‌ثباتی در مفصل زانو تجربه می‌شود؛ انگار زانو توان نگه داشتن وزن بدن را ندارد و ممکن است در همان لحظه خم شود یا فرد تعادلش را از دست بدهد.

علت خالی شدن زانو متفاوت است و درمان‌های تخصصی و خانگی متعددی هم دارد. در این مقاله ابتدا می‌بینیم که درمان‌های خانگی خالی شدن زانو، برای چه کسانی مفید و برای چه کسانی خطرناک است، و موثرترین درمان‌های خانگی کدام هستند.

آیا درمان خانگی خالی شدن زانو ایمن است؟

اینکه درمان خانگی خالی شدن زانو ایمن است یا خطرناک، به علت خالی شدن زانو بستگی دارد. خالی شدن زانو در بیشتر موارد به یکی از این چهار علت ایجاد می‌شود: آسیب به رباط‌، پارگی منیسک، آرتروز زانو و بی‌ثباتی کشکک. اگر علت خالی کردن زانو، آرتروز زانو باشد، پیگیری درمان‌های خانگی مانند کاهش وزن، تمرینات تقویتی عضلات، استفاده از زانوبند و روش‌های گرما یا سرما درمانی می‌توانند ایمن و مؤثر باشند.

مطالعه بیشتر: تاثیر زرده تخم مرغ و زردچوبه برای زانو درد

اما در صورتی که خالی شدن زانو به دلیل آسیب رباط، پارگی منیسک یا بی‌ثباتی یا نرمی کشکک زانو ایجاد شده باشد، درمان خانگی کافی نیست و اکتفا کردن به آن حتی می‌تواند خطرناک باشد. در این موارد، بی‌ثباتی مفصل زانو اگر توسط پزشک بررسی نشود و درمان‌های تخصصی پیگیری نشوند، می‌توانند باعث آسیب‌های بیشتر و حتی دائمی به مفصل زانو شوند.

جدول زیر به‌طور خلاصه نشان می‌دهد در چه شرایطی درمان خانگی ایمن و مفید است و در چه شرایطی ناکافی و خطرناک محسوب می‌شود.

اگر علت خالی کردن زانو شما آسیب رباط، پارگی منیسک یا بی‌ثباتی یا نرمی کشکک زانو است باید فورا تحت نظر پزشک و فیزیوتراپیست قرار بگیرد. در این موارد بسته به شدت آسیب، روش‌های تخصصی شامل تمرینات فیزیوتراپی (برای تقویت عضلات و بهبود ثبات مفصل)، استفاده از بریس‌های طبی یا ارتزهای حمایتی، تزریق داروهای ضدالتهاب داخل مفصل، و در موارد جدی‌تر جراحی ترمیم یا بازسازی انجام می‌شود.
>>البته می‌توانید در ۲۴ تا ۷۲ ساعت اول بعد از آسیب زانو و تا زمان مراجعه به پزشک، از روش RICE برای کاهش فوری درد و التهاب استفاده کنید. این روش شامل استراحت (Rest)، یخ‌گذاری، بانداژ فشاری و بالا نگه‌داشتن پا می‌شود. باید توجه داشت که RICE یک روش درمان خانگی موقت و حمایتی برای خالی شدن زانو است و به هیچ عنوان جایگزین درمان‌های اصلی و تخصصی محسوب نمی‌شود.

۵ درمان خانگی خالی شدن زانو در اثر آرتروز

خالی شدن زانو یکی از مشکلات شایع در بیماران مبتلا به آرتروز است که معمولاً به دلیل ضعف عضلات اطراف مفصل، التهاب و ساییدگی غضروف ایجاد می‌شود. اگرچه درمان‌های تخصصی مانند دارو و فیزیوتراپی نقش اصلی را در درمان علت اصلی خالی کردن زانو ایفا می‌کنند، اما برخی روش‌های خانگی هم می‌توانند موثر باشند. این درمان‌های خانگی می‌توانند در کنار درمان‌های پزشکی به کاهش دفعات و شدت خالی شدن زانو کمک کنند.

در ادامه با ۵ روش خانگی مؤثر و علمی برای مدیریت این مشکل آشنا می‌شوید.

مطالعه بیشتر: درمان خانگی آرتروز زانو

۱. کاهش وزن پایدار

کاهش وزن پایدار یکی از موثرترین درمان‌های خانگی زانو درد و خالی شدن زانو در اثر آرتروز زانو است. فشار و بار مکانیکی که روی مفصل زانو ایجاد می‌شود، نقش مهمی در خالی کردن زانو دارد. وقتی فرد راه می‌رود یا از پله بالا می‌رود هم این میزان فشار می‌تواند تا چند برابر وزن بدن افزایش پیدا کند. وقتی زانو تحت فشار زیاد قرار می‌گیرد، عضلات و رباط‌های اطراف نمی‌توانند به‌خوبی ثبات ایجاد کنند و همین باعث می‌شود زانو حس بی‌ثباتی یا «خالی کردن» پیدا کند. بنابراین، با کاهش وزن و سبک‌تر شدن بار مفصل، خطر خالی شدن زانو به شکل قابل توجهی کمتر می‌شود.
به طور کلی هر ۱ کیلوگرم کاهش وزن، باعث کاهش حدود ۴ کیلوگرم بار روی مفصل زانو در هر قدم می‌شود و می‌تواند تاثیر زیادی بر کاهش دفعات خالی کردن زانو در آرتروز زانو شود.

مطالعه بیشتر: ۸ صبحانه مفید برای آرتروز زانو

چطور می‌توانید کاهش وزن پایدار داشته باشید؟

• هدف‌گذاری واقع‌بینانه: تلاش کنید طی ۳ تا ۶ ماه حداقل ۵٪ از وزن بدن خود را کاهش دهید؛ اگر بتوانید در طول یک سال به ۱۰٪ یا بیشتر برسید، اثر آن بر کاهش فشار و خالی شدن زانو بسیار چشمگیرتر خواهد بود.
• انتخاب رژیم غذایی سالم:</strong> بهتر است الگوهایی مانند رژیم مدیترانه‌ای را در پیش بگیرید. این رژیم بر مصرف سبزیجات تازه، میوه‌ها، غلات کامل، ماهی، روغن زیتون و مغزها تأکید دارد و در مقابل، مصرف گوشت‌های فرآوری‌شده، غذاهای پرکالری، نوشیدنی‌های شیرین و فست‌فود را محدود می‌کند.
• ورزش‌های ایمن: می‌توانید فعالیت‌های کم‌فشار مانند پیاده‌روی سبک، شنا یا دوچرخه‌ثابت را در برنامه هفتگی خود بگنجانید. این فعالیت‌ها عضلات ران را با تمرینات ساده و منظم تقویت می‌کند.
• مشاوره تخصصی: حتما هم برای تمرینات ورزشی و هم برای کاهش وزن ایمن و پایدار، از راهنمایی پزشک یا متخصص تغذیه کمک بگیرید و روند خود را زیر نظر آنها پیگیری کنید.

مطالعه بیشتر: فواید آب درمانی برای درد کمر و زانو 

۲. انجام ورزش‌های کم‌فشار و تقویتی

 انجام ورزش‌های کم‌فشار اما تقویتی هم یک درمان خانگی خالی شدن زانو در اثر آرتروز است، چون بدون ایجاد فشار اضافه، هم قدرت عضلات اطراف زانو را افزایش می‌دهد و هم -end=””>=”314″>انعطاف‌پذیری و تعادل مفصل را بهبود می‌بخشد. وقتی عضلاتی مانند چهارسر ران و همسترینگ قوی‌تر شوند، زانو در حین راه رفتن یا بالا رفتن از پله ثبات بیشتری پیدا می‌کند و احتمال خالی شدن پایین می‌آید.
علاوه بر آن، حرکات کششی و تعادلی باعث افزایش دامنه حرکتی و هماهنگی عضلات می‌شوند و از قفل شدن ناگهانی یا خشکی زانو جلوگیری می‌کنند. به طور کلی فعالیت سبک تا متوسط به میزان حدود ۱۵۰ دقیقه در هفته (مثلاً ۳۰ دقیقه در روز و ۵ روز در هفته) برای بیماران آرتروز زانو می‌تواند مفید باشد.
>البته نکته مهم این است که نوع و شدت ورزش باید حتماً با مشورت پزشک یا فیزیوتراپیست انتخاب شود، به‌ویژه برای افراد میانسال یا سالمندی که علاوه بر آرتروز، خالی شدن زانو هم دارند؛ زیرا انجام حرکات نادرست می‌تواند به‌جای کمک، آسیب بیشتری به مفصل وارد کند.

ورزش‌های پیشنهادی

ta-start=”0″ data-end=”275″ data-is-last-node=”” data-is-only-node=””>ورزش‌های زیر از جمله ورزش‌های سبکی هستند که معمولا توسط پزشک یا فیزیوتراپیست به فرد دارای آرتروز زانو توصیه می‌شود تا با تقویت عضلات اطراف زانو، از خالی شدن زانو پیشگیری شود.

</div>

1. بالا آوردن پای صاف (Straight Leg Raise)
   دراز بکشید، یک پا را صاف حدود ۲۰–۳۰ سانتی‌متر بالا بیاورید، ۵ ثانیه نگه دارید و پایین بیاورید. این حرکت عضلات جلوی ران را تقویت می‌کند و به ثبات زانو کمک می‌کند.
2. خم کردن زانو به پشت (Hamstring Curl)
   ایستاده، پاشنه را به سمت باسن خم کنید، چند ثانیه نگه دارید و پایین بیاورید. این تمرین عضلات پشت ران را تقویت می‌کند و بی‌ثباتی زانو را کاهش می‌دهد.
3. نیم‌اسکوات (Mini Squat)
   با تکیه به صندلی یا دیوار، زانوها را کمی خم کنید و دوباره صاف شوید. این حرکت هم‌زمان چند عضله اطراف زانو را درگیر کرده و فشار مفصل را کمتر می‌کند.
4. بالا رفتن از پله کوتاه (Step-up)
   روی یک پله کوتاه بروید و پایین بیایید، پاها را جابه‌جا کنید. این تمرین قدرت پا را افزایش می‌دهد و توانایی کنترل زانو در فعالیت‌های روزمره را بهتر می‌کند.

چه نکاتی را هنگام ورزش‌کردن باید رعایت کنید؟

• همیشه قبل از شروع ورزش با پزشک یا فیزیوتراپیست مشورت کنید.
• تمرین‌ها باید بدون درد شدید انجام شوند؛ درد خفیف قابل‌قبول است اما اگر درد شدید شد، باید متوقف شوند.
• بهتر است ورزش‌ها به‌طور منظم و در جلسات کوتاه‌تر (مثلاً ۱۵–۳۰ دقیقه در روز، ۳–۵ بار در هفته) انجام شوند تا از فشار ناگهانی جلوگیری شود.
• گرم‌کردن قبل از ورزش و سردکردن بعد از ورزش ضروری است.

• از حرکات پرشی، دویدن سریع یا نشستن طولانی‌مدت روی زانوها پرهیز کنید.

۳. استفاده از زانوبند طبی (زانوبند زاپیامکس)

استفاده از زانوبند طبی برای افرادی که دچار خالی کردن زانو می‌شوند بسیار مفید است، زیرا با حمایت و ایجاد فشار پایداری در اطراف مفصل، ثبات زانو را بیشتر می‌کند. در آرتروز زانو، عضلات اطراف مفصل معمولاً ضعیف می‌شوند و سطح مفصل به دلیل ساییدگی تغییر پیدا می‌کند؛ همین مسئله باعث می‌شود زانو در فعالیت‌هایی مثل راه رفتن یا بالا رفتن از پله‌ها ناگهان بی‌ثبات شود. استفاده از زانوبند زاپیامکس با کاهش فشار مستقیم روی مفصل و بهبود هماهنگی عصبی–عضلانی می‌تواند خالی شدن زانو را کاهش دهد.

در میان انواع مختلف زانوبند، زانوبند زاپیامکس یکی از بهترین زانوبندها برای آرتروز است که تا به طور قابل توجهی به کاهش خالی کردن زانو کمک می‌کند. زاپیامکس نه‌تنها برای بیماران مبتلا به آرتروز زانو، بلکه برای افرادی با آسیب رباط‌ها، پارگی منیسک یا بی‌ثباتی کشکک هم توسط پزشک تجویز می‌شود. تفاوت این زانوبند با سایر زانوبندهای طبی این است که علاوه بر حمایت از مفصل زانو، چون از سه فناوری اولتراسوند، اینفرارد و کلاک پالس استفاده می‌کند، به کاهش التهاب، تسکین درد و بهبود خون‌رسانی کمک می‌کنند و در نتیجه قدرت عضلات اطراف زانو هم افزایش پیدا می‌کند.  البته باید توجه داشت که زانوبند به‌تنهایی کافی نیست و برای رسیدن به بهترین نتیجه، باید همراه با فیزیوتراپی و تمرینات تقویتی استفاده شود.

چه نکاتی را هنگام استفاده از زانوبند باید رعایت کنید؟

• بهتر است زانوبند زاپیامکس را هنگام فعالیت‌هایی مثل پیاده‌روی، بالا رفتن از پله یا ورزش‌های سبک استفاده کنید تا بیشترین نقش حمایتی را ایفا کند.
• استفاده طولانی‌مدت از زانوبند و بدون وقفه توصیه نمی‌شود؛ چراکه می‌تواند به ضعف بیشتر عضلات اطراف زانو منجر شود.
• استفاده از زانوبند زمانی بیشترین تاثیر را درمان خالی کردن زانو دارند که بخشی از یک برنامه جامع باشد و جایگزین فیزیوتراپی یا تمرینات تقویتی نشود.
• استفاده از زانوبند یک روش ایمن و مفید است اما اگر در موارد نادری باعث افزایش درد یا ورم شود، باید استفاده متوقف و با پزشک مشورت شود.

۴. استفاده از برنامه غذایی ضدالتهاب

از نظر علمی، دنبال کردن برنامه غذایی به‌تنهایی نمی‌تواند به‌طور مستقیم مانع خالی شدن زانو در اثر آرتروز شود، اما در بلندمدت می‌تواند در کنترل آرتروز و کاهش بی‌ثباتی و خالی کردن زانو نقش مکمل داشته باشد. پرهیز از مصرف غذاهای فرآوری‌شده که التهاب عمومی بدن را افزایش می‌دهند و دنبال کردن برنامه غذایی سالم و ضدالتهاب می‌توانند به حفظ سلامت عمومی غضروف زانو، عضلات و مفصل کمک کنند.

start=”214″ data-end=”790″>بنابراین، اثر تغذیه بیشتر تدریجی و حمایتی است تا فوری. در واقع رعایت یک رژیم غذایی سالم و ضدالتهاب (مانند رژیم مدیترانه‌ای) در طولانی‌مدت (حداقل ۳ تا ۶ ماه و به‌صورت پایدار) می‌تواند به کاهش درد و خشکی زانو، بهبود عضلات و در نتیجه کاهش احتمال خالی شدن زانو در فعالیت‌های روزمره تا حدی کمک کند.

چه مواد غذایی برای آرتروز زانو مفید است؟

• <strong style=”font-size: 16px;” data-start=”202″ data-end=”243″>ماهی‌های چرب (سالمون، ساردین): ۲ بار در هفته – این ماهی‌ها سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ هستند و در بلندمدت می‌توانند به کاهش التهاب مفصل زانو کمک کنند.</li>
• روغن زیتون فرابکر: ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری در روز – روغن زیتون حاوی پلی‌فنول‌ها و چربی‌های سالم
• است که واکنش‌های التهابی را مهار می‌کند و از تخریب بیشتر غضروف جلوگیری می‌کند.
• <strong style=”font-size: 16px;” data-start=”576″ data-end=”606″>مغزها (گردو، بادام، پسته): یک مشت کوچک در روز – سرشار از اسیدهای چرب غیراشباع و آنتی‌اکسیدان‌ها هستند که با کاهش استرس اکسیداتیو، به کاهش روند پیشرفت آرتروز و بهبود عملکرد عضلات اطراف زانو تا حدی کمک می‌کنند.
• <strong style=”font-size: 16px;” data-start=”798″ data-end=”861″>میوه‌ها و سبزیجات تازه (کلم بروکلی، اسفناج، انگور، توت‌ها): حداقل ۵ واحد در روز – غنی از ویتامین C، ویتامین K، فلاونوئیدها و فیبر هستند که التهاب را کاهش می‌دهند، سلامت عمومی غضروف را تقویت می‌کنند.
• ss=”yoast-text-mark” data-start=”1045″>data-end=”1212″>ادویه‌ها و دانه‌ها (زردچوبه، زنجبیل، سیاه دانه): ½ تا ۱ قاشق چای‌خوری در غذاها – زردچوبه و زنجبیل حاوی کورکومین و جینجرول هستند و سیاه دانه سرشار از آنتی اکسیدان است و خاصیت ضدالتهابی قوی دارند و به کاهش درد و خشکی زانو کمک می‌کنند.

۵. اصلاح سبک زندگی

اصلاح سبک زندگی مکمل کاهش وزن، ورزش، زانوبند و تغذیه است و نقش مهمی در end=”419″>مدیریت علائم آرتروز زانو و جلوگیری از خالی شدن ناگهانی زانو دارد. تغییرات کوچک اما مداوم در نحوه‌ی نشستن، ایستادن، حرکت کردن و حتی انجام کارهای روزمره می‌تواند فشار مکانیکی روی مفصل زانو را کم کند. از آنجایی که در آرتروز زانو غضروف آسیب‌پذیرتر است و عضلات اطراف زانو ضعیف‌تر عمل می‌کنند، رعایت این نکات باعث می‌شود مفصل کمتر در شرایط بی‌ثباتی قرار گیرد.

چه تغییراتی باید در سبک زندگی خود ایجاد کنید؟

• کاهش استفاده از پله‌ها: بالا و پایین رفتن مکرر از پله فشار زیادی به مفصل زانو وارد می‌کند. بهتر است تا حد امکان از آسانسور یا رمپ استفاده کنید.

• اجتناب از نشستن طولانی‌مدت: نشستن طولانی باعث خشکی مفصل و ضعف عضلات می‌شود. بهتر است هر ۳۰ تا ۴۵ دقیقه بلند شوید و کمی راه بروید.

• پرهیز از حمل بار سنگین: بلند کردن اجسام سنگین فشار زیادی به زانو وارد می‌کند و احتمال خالی شدن آن را بیشتر می‌کند.

• data-end=”1591″>>انتخاب کفش مناسب: کفش راحت با کفی نرم و جاذب ضربه می‌تواند فشار هر قدم را کاهش دهد و به درمان خالی کردن زانو کمک کند.

سوالات متداول

آیا خالی شدن زانو همیشه نشانه آسیب جدی است؟

نه همیشه. گاهی فقط به خاطر ضعف عضلات اطراف زانو یا خستگی ناگهانی این حس ایجاد می‌شود. اما اگر خالی شدن همراه با درد، تورم یا قفل شدن باشد، معمولاً نشانه آسیب ساختاری (مثل رباط یا منیسک) است و باید جدی گرفته شود.

آیا خالی شدن زانو در کودکان هم اتفاق می‌افتد؟

بله. در کودکان هم ممکن است به‌دلیل مشکلات مادرزادی کشکک، شل بودن رباط‌ها یا آسیب ورزشی رخ دهد. اگر تکرار شود یا با درد و تورم همراه باشد، نیاز به بررسی پزشک دارد.

درمان تخصصی خالی کردن زانو چیست؟

شامل فیزیوتراپی، استفاده از زانوبندهای حمایتی (از جمله زانوبند زاپیامکس)، تزریق داروهای ضدالتهاب داخل مفصل یا جراحی می‌شود.

خالی کردن زانو چه زمانی خطرناک و نگران‌کننده است؟

وقتی با درد شدید، تورم ناگهانی، قفل شدن یا تکرار مداوم همراه باشد. این علائم می‌تواند نشانه آسیب رباط یا منیسک باشد و اگر به‌موقع درمان نشود، به بی‌ثباتی دائمی مفصل منجر می‌شود.