درمان پارگی رباط صلیبی قدامی بدون جراحی، بر اساس نوع و میزان آسیب ACL و شرایط سنی صورت می‌گیرد. جراحی اولین گزینه درمان پارگی و کشیدگی رباط زانو نیست. در جراحی رباط صلیبی زانو، جراح ابتدا رباط صلیبی آسیب دیده را برمی‌دارد. سپس با تجهیزات پیشرفته و تخصصی از قسمت چهارسر ران، همسترینگ یا کشکک قطعه‌ای تاندون جدا می‌کند و به جای رباط آسیب دیده می‌گذارد. اما در روش درمان غیر جراحی فیزیوتراپی و توانبخشی پیشرونده می‌تواند زانو را به وضعیتی نزدیک به قبل از آسیب بازگرداند.
همچنین به بیمار آموزش دهد که چگونه از بی‌ثباتی جلوگیری کند. بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند جراحی نکنند. زیرا بر این باورند که ممکن است مشکلات بعد از عمل دامنگیرشان شود. در این مطلب از نی مارکت درباره نقش رباط صلیبی قدامی acl، علائم پارگی و درمان پارگی رباط صلیبی قدامی بدون جراحی صحبت می‌کنیم.
رباط صلیبی قدامی acl، رباطی که در مرکز زانو قرار دارد
رباط صلیبی قدامی یک تاندون فوق‌العاده مهم است. رباط صلیبی قدامی معمولا رباط متقاطع جلویی نیز خوانده می‌شود. چهار رباط اصلی در زانو وجود دارد. اما رباط صلیبی چرخش و حرکت رو به جلو ساق پا (استخوان ساق پا) را کنترل می‌کند. رباط‌ها یا لیگامان‌ها، نوارهایی از بافت کشسان محکم یا بافت همبند (Tissue Connective) در اطراف مفاصل هستند. رباط صلیبی قدامی acl، استخوان ران را به استخوان ساق پا متصل می‌کند و باعث ثبات مفصل پا می‌شود.
همچنین با ایجاد محدودیت در دامنه حرکتی استخوان‌ها، از آسیب‌دیدگی مفاصل جلوگیری خواهند کرد. این رباط از جمله رباط‌هایی است که به هنگام فعالیت‌های شدید آسیب می‌بیند. در ورزشکاران حرفه‌ای پارگی رباط متقاطع جلویی شایع است و به پارگی ACL معروف است. اگر نیروی اعمال شده خیلی زیاد باشد، احتمال پارگی رباط طرفی داخلی و منیسک داخلی به همراه پارگی رباط متقاطع جلویی وجود دارد.
علت آسیب و پاره شدن رباط صلیبی قدامی
رباط صلیبی اصولاً در هنگام فعالیت‌های بدنی شدید دچار آسیب می‌شود. به همین علت ورزشکاران خصوصاً فوتبالیست‌ها اصلی‌ترین افراد در معرض پارگی رباط صلیبی هستند. پارگی رباط صلیبی می‌تواند است به‌طور کامل و یا جزئی بوده و باعث آسیب به غضروف، مفصل زانو یا مینیسک شود. ممکن عوامل متعددی شامل موارد زیر، باعث آسیب رسیدن به رباط زانو شوند:
مشاوره پزشک رایگان
- فشار و ضربه: ضربه به مفصل زانو مخصوصاً زمانی که زانو خم و رباط به‌صورت شل قرار می‌گیرد سبب پارگی رباط می‌شود. مثل ورزش‌های حرفه‌ای مانند فوتبال و کشتی، یا بازی‌های پرخطر که با پریدن از ارتفاع همراه است. همچنین زمانی که فرد در هنگام دویدن ناگهان می‌چرخد و یا سرعتش را کم و حوادث ناگهانی مانند تصادفات، بلایای طبیعی و زمین خوردن نیز می‌توانند باعث پارگی رباط صلیبی قدامی ACL شوند.
- عوامل ژنتیکی: در برخی از افراد به خاطر ویژگی‌های وراثتی ممکن است رباط صلیبی حساس و آسیب‌پذیرتر از سایرین باشد.
- هورمون‌ها: عوامل هورمونی اصولاً سبب بیشتر شدن ریسک پارگی رباط صلیبی قدامی ACL در خانم‌ها می‌شود. وجود گیرنده‌های مربوط به هورمون‌های جنسی استروژن و پروژسترون در سطح رباط صلیبی زانو باعث تاثیر آنها بر آسیب و پارگی رباط ACL در خانم‌های ورزشکار و آنها را در معرض خطر قرار می‌دهد.
- عوامل آناتومیک: عواملی نظیر هایپراکستنشن زانوها، پرونیشن پا، سستی رباطی و شرایطی که در آن شکاف بین کندیلی ران کوچک است و یا زاویه Q بیشتر از حالت نرمال است باعث افزایش احتمال پارگی می‌شوند.
مطالعه بیشتر : قرص مسکن برای درمان خار پاشنه
علائم پارگی رباط صلیبی قدامی
پارگی رباط صلیبی یکی از انواع شایع زانو درد شایع در میان افرادی است که در اثر فعالیت‌های مختلف به آن دچار می‌شوند. این عارضه می‌تواند فرآیند حرکتی بیماران را با اختلالاتی مواجه سازد. در ادامه به برخی از علائم پارگی رباط صلیبی اشاره خواهیم کرد:
- شنیدن صدای بلند در هنگام آسیب دیدن
- عدم امکان انجام فعالیت‌های روزمره
- دردهای شدید و غیرقابل تحمل زانو
- خونریزی داخلی مفصل زانو
- عدم تحمل وزن توسط زانو
- حساسیت به لمس زانو
- تورم سریع زانو
- خالی‌شدن زانو
- قفل شدن زانو
- بی‌ثباتی زانو
- لنگیدن
تفاوت پارگی و کشیدگی رباط زانو چیست؟
رباط صلیبی قدامی همیشه پاره نمی‌شود، بلکه گاهی اوقات دچار کشیدگی بیش از حد یا پارگی جزئی می‌شود. آسیب دیدگی رباط صلیبی جلوی زانو شامل پارگی و در رفتگی در ۳ سطح درجه بندی می‌شود که پارگی درجه ۳ ACL شدیدترین حالت آن است.
تفاوت پارگی و کشیدگی رباط زانو به میزان آسیب بستگی دارد. چنانچه آسیب شدید باشد منجر به پارگی رباط صلیبی می‌شود. در صورتی که آسیب خفیف باشد کشیدگی رباط زانو را به دنبال دارد. در واقع تفاوت کشیدگی رباط‌ها و کشیدگی ماهیچه‌ای (strain) این است که در کشیدگی رباطی، بندی که دو استخوان را به هم متصل می‌کند دچار آسیب دیدگی می‌شود. اما در کشیدگی ماهیچه‌ای یک عضله و یا بافتی که عضله را به استخوان متصل می‌کند دچار آسیب دیدگی می‌شود.
تشخیص پارگی رباط صلیبی قدامی
در جریان معاینه فیزیکی، پزشک تورم و نقاط تحریک پذیر را بررسی خواهد کرد. پزشک به غیر از معاینه، از آزمایش‌های پزشکی زیر نیز کمک می‌گیرد:
معاینه بالینی در آسیب رباط صلیبی قدامی ACL
- مشاهده دقیق زانو برای بررسی تجمع مایع در مفصل زانو یا تغییر شکل استخوانی (شکستگی احتمالی)، طبق تحقیقات انجام شدهدر آسیب استخوانی تجمع سریع مایع در مفصل ۷۲٪ ارتباط با آسیب رباط صلیبی قدامی دارد.
- معاینه دامنه حرکات مفصل زانو، به‌خصوص بازشدن کامل زانو که اگر باز نشود امکان آسیب دیدگی منیسک‌های زانو را مطرح می‌کند.
- لمس ساختارهای استخوانی توسط متخصص ارتوپد، امکان دارد منجر به شناسایی شکستگی استخوان مخفی مثل شکستگی استخوان درشت نی یا آسیب ران و شکستگی استخوان ران شود.
- لمس خطوط مفصلی زانو، برای ارزیابی آسیب احتمالی منیسک ها لازم است. همچنین باید رباط‌های جانبی زانو معاینه شوند.
- انجامLachman test تست لاچمن بعد از رفع یا کاهش درد بیمار باید برای ارزیابی رباط ACL صورت گیرد به این صورت که فرد روی تخت خوابیده و زانو را در وضعیت خم شدگی ۲۰ تا ۳۰ درجه قرار می‌دهیم. با دست چپ ران را می‌گیریم و با دست راست پشت قسمت فوقانی ساق را به جلو و طرف خود می‌کشیم. چنانچه در سمت آسیب دیده مقدار جابه‌جا شده به جلو نسبت به سمت سالم در پای دیگر بیش از ۳ میلی متر باشد غیر عادی است و نمایانگر آسیب است.
مطالعه بیشتر : خطرناک ترین دیسک کمر کدام است؟
تشخیص پارگی و کشیدگی رباط زانو با آزمایش پزشکی
واضح است این عارضه با معاینه‌های ذکر شده توسط پزشک تشخیص داده می‌شود، اما انجام رادیولوژی اشعه ایکس به تشخیص شکستگی و یا دیگر آسیب‌های استخوانی به عنوان منبع مشکل کمک می‌کند. همچنین ام آر آی هم تا حدود زیادی به تشخیص شدت آسیب کمک می‌کند و معلوم می‌شود آسیب وارده مربوط به پارگی رباط، کشیدگی یا مشکل دیگری مربوط به زانو است.
درمان پارگی رباط صلیبی قدامی بدون جراحی
روش‌های درمانی این عارضه متفاوت است و معمولا متناسب با شدت پارگی رباط صلیبی، نوع درمان آن انتخاب خواهد شد. پزشک با بررسی میزان آسیب در این ناحیه، راهکار‌های موثر برای بهبود این عارضه را برای بیمار در نظر می‌گیرد. این اختلال به کمک روش‌های جراحی درمان پیدا می‌کند؛ البته در مواردی که شدت این عارضه متوسط تا کم تشخیص داده شود، روش‌های درمانی بدون جراحی نیز تأثیرات قابل توجهی بر بهبود درد و کنترل این عارضه ایجاد می‌کنند.
درمان خانگی پارگی رباط صلیبی قدامی
برای درمان خانگی پارگی رباط باید روش RICE یعنی استراحت (rest)، یخ (ice)، کمپرس (compression) و افزایش ارتفاع (elevation) را در پیش گرفت.
- استراحت: از انجام فعالیت‌هایی که باعث بروز درد، تورم و یا احساس ناراحتی می‌شوند، به شدت پرهیز کنید. اما انجام تمام فعالیت‌های فیزیکی را متوقف نکنید.
- یخ:فوراً روی منطقه آسیب دیده یخ بگذارید. از پک‌های یخ و یا قطعات یخ غوطه ور در آب استفاده کنید. هر بار ۱۵ تا ۲۰ دقیقه یخ را روی منطقه آسیب دیده قرار داده و این کار را هر دو یا سه ساعت در چند روز اول بعد از آسیب دیدگی ادامه دهید.
- بانداژ:برای کمک به توقف تورم، منطقه آسیب دیده را با بانداژ الاستیکی محکم ببندید این کار ورم را متوقف می‌کند. پانسمان را محکم انجام ندهید، چرا که این کار جریان خون را مختل خواهد کرد. در صورتی که درد افزایش پیدا کرد، بانداژ را شل کنید.
- بالا نگه داشتن منطقه آسیب دیده:منطقه‌ای از بدن که دچار ضرب دیدگی شده است را به خصوص در شب بالاتر از سطح قلب خود قرار دهید. با این کار جاذبه کمک می‌کند تا ورم کاهش پیدا کند.
- داروهای مسکن بدون نسخه، درمان خانگی پارگی رباط صلیبی قدامی: داروهایی مانند ایبوپروفن و استامینوفن برای تسکین درد ناشی از آسیب تا حدود زیادی کمک کننده خواهند بود. در صورتی که آسیب رباط شدید نباشد به کمک این داروها منطقه آسیب دیده باید بهبود نسبی و رو به جلویی پیدا کند که توان تحمل وزن بدن و حرکت کردن بدون درد را داشته باشد. ریکاوری گاهی روزها و در مواردی ماه‌ها طول خواهد کشید.
زانوبند بهترین درمان برای ثبات زانوها
ممکن است پزشک برای افزایش ثبات زانو استفاده از زانوبند را تجویز نماید. زانوبند زاپیامکس یکی از جدیدترین محصولات شرکت زایس ترونیک آلمان است که از لحاظ تکنولوژی و اثرگذاری با فیزیوتراپی برابر است؛ زیرا در زاپیامکس از همان تکنولوژی‌های رایج و موثر فیزیوتراپی و توانبخشی استفاده می‌شود که شامل سه تکنولوژی، اولتراسوند، انفرارد و کِلاک پالس هستند. به همین خاطر به آن زانوبند uic زاپیامکس می‌گویند. استفاده از زاپیامکس به ثبات زانو کمک می‌کند. همچنین عصاها یا واکرها نیز ممکن است برای محدود کردن فشار ناشی از وزن روی پای آسیب‌دیده به کار برده شوند.
فیزیوتراپی؛ درمان پارگی رباط صلیبی قدامی بدون جراحی
فیزیوتراپی به بیمار کمک می‌کند تا به حداکثر ثبات و قدرت بدنی برسد. حرکات فیزیوتراپی برای افزایش حرکت و قدرت زانو طراحی می‌شوند. با فیزیوتراپی می‌توان پس از چند ماه که ممکن است بین ۶ تا ۱۲ ماه باشد به بهبودی کامل دست یافت. هدف نهایی از انجام اقدامات فیزیوتراپی کمک به بازگرداندن عملکرد زانوهای ورزشکاران است.
شاک‌ویو تراپی؛ روش نوین درمان پارگی رباط صلیبی قدامی بدون جراحی
شاک‌ویو تراپی ضربه‌های بسیار کوچکی با بافت‌ها وارد کرده و باعث افزایش عروق خونی جدید می‌شود. با این روش، جریان خون در ناحیه آسیب‌دیده افزایش و رباط‌ها بهبود یافته و رباط صلیبی قدامی بازسازی می‌شود.
افزایش دامنه حرکتی زانو رباط صلیبی قدامی بدون جراحی
تمریناتی که به افزایش دامنه حرکتی کمک می‌کنند باید بلافاصله پس از پایان فاز تورم حاد شروع شده تا از خشک‌شدگی زانو جلوگیری شود. در این قسمت از برنامه درمانی می‌توان تمرینات فعال و تمرینات فعال با وسایل کمکی را انجام داد.
4 حرکت ورزشی برای پارگی رباط صلیبی
تمریناتی که به افزایش دامنه حرکتی کمک می‌کنند باید بلافاصله پس از پایان فاز تورم حاد شروع شده تا از خشک‌شدگی زانو جلوگیری شود. در این قسمت از برنامه درمانی می‌توان تمرینات فعال و تمرینات فعال با وسایل کمکی را انجام داد.
۱. تقویت عضلات چهار سر ران؛ حرکت ورزشی برای پارگی رباط صلیبی
دراز بکشید یا بنشینید، پایتان را روی زمین به صورت صاف دراز کنید و یک رول حوله یا بالشتک خیلی کوچک زیر زانو قرار دهید. عضلات چهار سر ران در نزدیکی زانو را منقبض کرده ۳ – ۵ ثانیه نگه درید. ۲ ست ۱۰ تایی این حرکت را تکرار کنید.
2. تقویت عضلات ساق پا؛ بهترین حرکت ورزشی برای پارگی رباط صلیبی
به پشت دراز بکشید یا روی صندلی بنشینید. انگشتان پا را از مچ به سمت بالا و سپس پایین بکشید. این حرکت را 2 ست 10 تایی تکرار کنید. با تقویت پا کم کم درد و ناراحتی بیمار کمتر خواهد شد.
3. تقویت عضلات همسترینگ؛ یکی دیگر از حرکات تقویتی رباط صلیبی قدامی
روی زمین دراز بکشید، حوله‌ای را کف پا قرار دهید و با دست دو سر حوله را بگیرید، زانو را صاف نگه دارید و با کشیدن حوله پا را بالا بیاورید تا زمانی که در پشت پا احساس کشیدگی کنید. ۳۰ ثانیه مکث کنید و به حالت اول برگردید. این حرکت را ۲ ست ۱۰ تایی تکرار کنید.
4. تقویت عضلات گلوتئال با حرکت پل (Bridge) برای آسیب رباط صلیبی زانو
برای انجام این حرکت به پشت دراز بکشید. هر دو زانو را خم کنید و کف پایتان را جایی بگذارید که قوزک پایتان زیر زانوهایتان قرار گیرد و پاهایتان را راست نگه دارید. به طور مساوی به هر دو کف پا فشار بیاورید و باسن را از روی زمین بلند کنید. تیغه‌های شانه را به سمت یکدیگر بکشید و ران‌ها را به سمت داخل و پایین بچرخانید. در طول مدت تمرین، زانو را روی مچ پا نگه دارید.
۲۰ ثانیه در این حالت بمانید. یک روز در میان ۱۰ ثانیه به این زمان اضافه کنید تا زمانی که یک دقیقه طول بکشد. حرکات تقویتی برای عضلات چهار سر ران، عضلات همسترینگ، عضلات ساق پا و عضلات گلوتئال است که می‌تواند باعث افزایش ثبات زانو شده و توان تحمل وزن را در زانوها بالا برد.
استفاده از راهکار‌های درمانی ذکرشده باعث کاهش علائم و بهبود و درمان رباط صلیبی قدامی بدون جراحی، در افراد خواهد شد. اما برای برخی از جراحت‌ها، مانند پارگی شدید رباط‌ها، جراحی توصیه می‌شود.
عمل جراحی رباط صلبیبی قدامی چگونه است؟
همانطور که در ابتدای مطلب اشاره کردیم، این جراحی با برش‌های بسیار کوچک و با استفاده از یک آرتروسکوپ انجام می‌شود. ابتدا رباط صلیبی آسیب دیده برداشته می‌شود. سپس اتوگرافت و یا آلوگرافت انجام می‌شود. تاندون از نظر ساختار و عملکرد بسیار شبیه به رباط عمل می‌کند. جراح توسط تجهیزات تخصصی قطعه ای تاندون از ناحیه عضله چهار سر ران، عضله همسترینگ و یا کشک زانوی بیمار برمی‌دارد و جایگزین رباط در محل آسیب دیده می‌کند.
مطالعه بیشتر » درمان خانگی خم نشدن زانو چیست؟
در برخی از موارد ممکن است از تاندون‌های اهدایی استفاده شود. از طریق سوراخ‌های ایجاد شده در استخوان ران و انتهای درشت نی، گرافت توسط ابزارهای لازم مانند پیچ و مهره در محل مورد نظر قرار می‌گیرد. سپس حفره‌های ایجاد شده بخیه می‌شوند. معمولا بیمار یک شب در بیمارستان بستری می‌شود.
عمل رباط صلیبی با لیزر
این عمل که به عنوان جراحی رباط صلیبی با کمک لیزر نیز شناخته می‌شود، نوعی روش پزشکی است که برای درمان آسیب‌های رباط صلیبی قدامی (ACL) و دیگر رباط‌های مفصل زانو استفاده می‌شود. این تکنیک جراحی نوآورانه، کم‌تهاجمی و شامل استفاده از لیزر برای ترمیم یا بازسازی رباط‌های آسیب‌دیده است. در این عمل نوعی برش کوچک برای معرفی ابزار لیزر ایجاد می‌شود. سپس لیزر برای ترمیم آسیب رباط با دقت عمل می‌کند. فقط محل برش بخیه می‌شود و زانو بانداژ می‌شود تا محیطی استریل ایجاد شود. دوره نقاهت کم و نیاز به بستری ندارد.
اگر رباط صلیبی عمل نشود چه مشکلی برای زانو پیش می‌آید؟
عدم درمان یا عمل نکردن رباط صلیبی باعث وارد شدن آسیب‌های جدی به مفصل زانو می‌شود و وضعیت را بدتر خواهد کرد. در صورت عمل نکردن رباط صلیبی، سطوح مفصلی و همچنین غضروف‌های منیسک تحت فشار زیادی قرار می‌گیرند که بیمار را در معرض فرسایش و آسیب غضروف قرار می‌دهد.
جلوگیری از پارگی رباط صلیبی قدامی
هنوز برنامه استانداردی با هدف پیشگیری از آسیب رباط‌های زانو معرفی نشده است. تمرینات ورزشی و آماده سازی عضلات با هدف تقویت رباط‌های زانو در این راستا موثر هستند. اصول مراقبت از زانو شامل نوارد زیر است:
- وزن مناسب خود را حفظ کنید.
- عضلاتی که از زانوهای شما حمایت می‌کنند را تقویت کنید.
- وضعیت بدنتان را صاف نگه دارید.
- کفش مناسب و طبیبپوشید.
- از بلند کردن و جابه‌جایی اجسام سنگین خودداری کنید.
- در زمان کار و استراحت، در وضعیت مناسبی بنشینید.
- از انجام حرکت چرخشی ناگهانی خودداری کنید.
پارگی رباط زانو چقدر طول می‌کشد تا خوب شود؟
به طور متوسط، بهبودی این آسیب‌ها شش هفته طول می‌کشد. بدون توجه به درجه پارگی، درمان اولیه بر بی‌حرکت کردن زانو و کاهش درد و التهاب متمرکز است.
آیا رباط آسیب دیده به علت پارگی بهبود پیدا می‌کند؟
بله، رباط‌ها یک منبع تامین خون دارند و در بسیاری از موارد بهبود پیدا می‌کنند.
آیا انجام جراحی رباط صلیبی (ACL) ضروری است؟
نیاز به جراحی بستگی به عمق آسیب شما دارد.
نی مارکت نمایندگی رسمی برای خرید کمربند پلاتینر آلمانی