قفل شدن زانو به حالتی می‌گویند که در آن پاها در وضعیت خاصی گیر می‌کنند که فرد توان خم یا صاف‌کردن آنها را از دست می‌دهد. گاهی مواقع این حالت قفل شدگی فقط حدود چند ثانیه طول می‌کشد و به صورت خود به خود بهبود می‌یابد. اما در شرایط خاصی مشاهده می‌شود که حتی پس از گذشت چندین ساعت یا بیشتر بازهم این وضعیت ادامه دارد.
اما چرا زانو قفل می‌شود؟ علت آسیب مفصلی است یا مشکل زا رباط‌ها و غضروف‌های این ناحیه است؟ در ادامه این مقاله از سایت نی مارکت قصد داریم شما را با علت ایجاد، علائم و راهکارهای درمانی مربوط به این مسئله بیشتر آشنا کنیم.
قفل شدن زانو یعنی چه؟
زمانی که زانوهای شما برای مدت‌زمان مشخصی دچار خشک‌شدن و گرفتگی می‌شوند به صورتی‌که شما توان حرکت آنها را نداشته باشید، اصطلاحا می‌گویند زانوی شما قفل شده است. در چنین حالتی زمانی که قصد داشته باشید پاهای خود را حرکت دهید، یعنی آنها را خم یا صاف کنید ممکن است احساس درد شدیدی را تجربه کنید.
موارد مختلفی وجود دارند که در کنار هم مفصل زانو را تشکیل می‌دهند. از جمله آنها می‌توان به غضروف‌ها، رباط و تاندون‌ها اشاره کرد. قفل شدن زانو احتمال دارد نتیجه وارد شدن هرگونه آسیب به هرکدام از این قسمت‌ها باشد.
قفل شدگی زانو به دو صورت اتفاق می‌افتد که از آنها با عنوان‌های قفل شدن واقعی زانو و قفل شدن کاذب زانو یاد می‌شود. زمانی که به علت وارد شدن یک آسیب به غضروف یا استخوان‌های ناحیه زانو، شما قادر نباشید زانوهای خود را برای مدتی خم یا صاف کنید قفل شدگی واقعی زانو اتفاق افتاده است.
اما قفل شدن کاذب زانو به موقعیتی می‌گویند که در آن، وجود درد در ناحیه زانو منجر به اسپاسم عضلانی این ناحیه شده باشد و معمولا پس از مدت کوتاهی زانوها به حالت طبیعی باز می‌گردند.
علت قفل شدن زانو واقعی؛ رایج‌ترین آسیب‌های موثر رد این عارضه
حالا که متوجه شدید قفل شدن زانو یعنی چه؟ باید بدانید که عوامل مختلفی وجود دارند که در ایجاد این وضعیت نقش دارند. پی‌بردن به علت قفل شدن زانو به شما کمک می‌کند هرچه سریع‌تر بهترین راه درمانی را برای خلاص شدن از وضعیت پیش آمده پیدا کنید. به همین علت در ادامه قصد داریم رایج‌ترین علل قفل شدگی زانو را برای شما بیان کنیم:
مشاوره پزشک رایگان
1. پارگی مینیسک؛ دلیلی برای قفل کردن زانو
مینیسک در حقیقت یکی از تکه‌های غضروفی ضخیم موجود در ناحیه مفصل زانو است که با پوشاندن مفصل زانو در این ناحیه بالشتک ایجاد می‌کند. بالشتک‌های بوجود آمده توسط مینیسک، موجب حرکت روان‌تر این مفصل می‌شود.
حالا اگر به هر علتی این غضروف ضخیم پاره شود، بخش پاره شده در مفصل گیر می‌کند و موجب قفل شدن زانو می‌شود. این حالت معمولا به دلیل پیچ خوردگی ناگهانی زانو یا سائیده شدن تدریجی مفصل اتفاق می‌افتد. به علاوه لازم است بدانید که با افزایش سن منسیک به تدریج نازک‌تر خواهد شد. در نتیجه احتمال آسیب و پارگی آن در افراد مسن بیشتر از سایرین است.
2. قطعه استخوان شل شده عاملی برای قفل کردن زانوها
یکی دیگر از مواردی که به عنوان علت قفل شدن زانو شناخته می‌شود، وجود یک قطعه استخوان شکسته در ناحیه زانو است. گاهی ممکن است در اثر ایجاد آسیب یا ضربه به ناحیه زانو قطعه‌ای از استخوان شکسته شود. این قطعه استخوان شکسته شده که در ناحیه زانو شناور است احتمال دارد در مفصل گیر کند و منجر به قفل شدن زانو شود.
عوامل مختلف و متعددی وجود دارند که منجر به رها شدن یک قطعه استخوان در ناحیه زانو می‌شوند از برخورد انواع ضربه و زمین خوردن گرفته تا برخی بیماری‌ها که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم.
- آسیب‌های زانو:این آسیب‌ها در مواردی از جمله چرخش‌های سریع، ناگهانی و نامناسب و شکستگی کشکک زانو خلاصه می‌شوند.
- آرتریت زانو:آرتروز زانو به عنوان شایع و متداول‌ترین علتی که خصوصا در افراد بالای ۶۰ سال منجر به قفل شدن زانو می‌شود، شناخته شده است.
- خارهای استخوانی:درست در ناحیه‌ای از مفصل زانو که غضروف‌ها به هر علتی از بین رفته‌اند و محافظی برای استخوان‌های موجود در ناحیه مفصل وجود ندارد، در اثر ساییدگی‌های مداوم خارهای استخوانی ایجاد می‌شوند. وجود این خارها بسیار دردناک و آزاردهنده هستند که بیشتر افراد به دلیل درد ناشی از آن تصمیم می‌گیرند پاها و زانوهایشان را زیاد حرکت ندهند. به علاوه این خارها با ایجاد مانع در ناحیه مفصل می‌توانند حالت قفل شدگی زانو را نیز ایجاد کنند.
- نرسیدن خون به استخوان:گاهی در اثر برخی اتفاقات ممکن است فرایند خون رسانی به استخوان کاهش یابد. این کاهش خون رسانی به استخوان در نهایت موجب شکسته شدن قطعات استخوانی خواهد شد که نتیجه وجود قطعات شکسته، قفل شدگی زانوها است. این حالت بیشتر در نوجوانان مشاهده می‌شود.
با دانستن موارد گفته شده می‌توانید علت مشکل خود را زودتر متوجه شوید و درمان مناسب را پیش بگیرید.
چگونگی قفل شدن کاذب زانو
می‌توان گفت تقریبا همیشه دلایل قفل شدن کاذب زانو مرتبط با یک احساس درد است. در صورتی که در زانوهای شما یک درد شدید ایجاد شود، یکی از مکانیسم‌های محافظتی که در بدن رخ می‌دهد حالت اسپاسم و قفل شدن عضلات خواهد بود. ایجاد حالت اسپاسم موجب می‌شود طی مدت‌زمان مشخصی فرد قادر به حرکت‌دادن زانوهای خود نباشد و در نتیجه با محدودشدن حرکات فرد، از بروز آسیب بیشتر به ناحیه زانو جلوگیری شود.
تفاوتی که این حالت با قفل شدن واقعی زانو دارد این است که در وضعیت کاذب قفل شدن، با وجود اینکه شخص قادر به خم و راست‌کردن زانوان خود نیست. اما در حقیقت هیچ قطعه اضافی یا چیز دیگری در ناحیه مفصل گیر نکرده است. و این مسئله می‌تواند به صورت خود به خود پس از گذشت مدت زمان خاصی یا پس از استراحت دادن حل شود. در چنین وضعیتی افراد فقط دچار احساس گرفتگی و گیرکردن زانو می‌شوند که موجب مهار حرکت و ناتوانی در انجام حرکاتی مثل نشستن، راه‌رفتن و دیگر حرکات آنها خواهد شد.
مطالعه بیشتر : زالو درمانی برای زانو
شایع‌ترین عوامل قفل شدن کاذب زانو
قفل شدن زانو حتی در صورتی‌که کاذب باشد، توان خم یا صاف‌کردن زانوها را بسیار محدود خواهد کرد. همانطور که گفتیم علت اصلی ایجاد گرفتگی کاذب زانو، وجود درد شدید است. پس در ادامه به معرفی برخی از مشکلاتی که با ایجاد درد شدید موجب بروز چنین حالتی می‌شوند می‌پردازیم، شایع‌ترین علل قفل شدن کاذب در زانو عبارت‌اند از:
- وجود تورم:گاهی ممکن است در اثر ایجاد آسیب یا ضربه در ناحیه زانو، مایع اضافی در کپسول مفصلی جمع شود. تجمع این مایع اضافی ممکن است موجب محدود شدن حرکات مفصل و در نتیجه کاهش حرکات طبیعی زانو شود.
- التهاب:درصورتی‌که در بافت‌های داخلی زانو یا حتی اطراف آن، اثری از التهاب وجود داشته باشد، احتمال محدودشدن حرکات و در نهایت قفل شدن زانو وجود دارد. بیماری‌های مختلفی منجر به التهاب بافت‌ها و ساختارهای موجود در ناحیه زانو می‌شوند. از جمله این بیماری‌ها می‌توان به آرتریت، روماتوئید و نقرس اشاره کرد.
- اختلال کشکک زانو: گاهی ممکن است در در اثر یک ضربه یا حتی یک تغییر حالت ناگهانی، کشکک زانو از جای خود خارج شود. در جای درست قرارنگرفتن کشکک در نهایت منجر به قفل شدن زانو خواهد شد که معمولا بسیار دردناک است.
همه این موارد می‌توانند باعث بروز مشکلاتی در زانوها شوند و توجه به آنها ضروری است. البته تشخیص علت مشکل، وظیفه پزشک متخصص است و در صورت قفل شدن زانو باید به دکتر مربوطه مراجعه کنید.
درمان قفل شدن زانو؛ راهکارهای درمان با توجه به علت آسیب
مهمترین نکته در درمان قفل شدن زانو این است که پزشک بتواند پس از کشف علت مشکل، متوجه شود که آیا قفل شدن زانو به صورت کاذب اتفاق افتاده یا واقعی است. در ادامه چند مورد از راهکارهای درمانی موثر برای رهایی از مشکل قفل شدگی زانو را بیان می‌کنیم:
- تمرینات فیزیوتراپی زانو:انجام برخی از حرکات کششی و تمرینی فیزیوتراپی، تحت نظر پزشک به افزایش قدرت و انعطاف زانو کمک می‌کند.
- تزریق کورتیکواستروئید: گاهی پزشک ترجیح می‌دهد با تجویز این دسته از داروها برای کاهش درد و التهاب را کم کند تا به رفع قفل شدگی زانوکمک کند. به علاوه شما می‌توانید در صورت وجود درد زیاد از مسکن‌های ساده و بدون نسخه همچون استامینوفن نیز برای کاهش درد خود استفاده کنید.
- استفاده از بریس یا آتل: گاهی پزشک تشخیص می‌دهد که برای ثابت و بی‌حرکت نگه داشتن کانل زانو طی مدت زمان مشخصی، شما از آتل زانو یا بریس استفاده کنید. کاهش حرکت زانو و استراحت دادن به آن موجب تثبیت مفصل زانو می‌شود و با کمک به کاهش تورم و التهابات ایجاد شده در این ناحیه می‌تواند به محافظت از زانو و رفع گرفتگی آن کمک کند.
- جراحی آرتروسکوپی زانو:گاهی تنها راه درمان، انجام این عمل جراحی به منظور برداشتن قطعات غضروف و استخوانی که در مفصل زانو گیر کرده اند می‌باشد. عمل جراحی در بیشتر مواقع برای درمان گرفتگی‌های واقعی زانو پیشنهاد می‌شوند. البته گاهی برای درمان مشکلاتی مثل خارهای استخوانی و سایر بیماری‌های از این قبیل که قفل شدن کاذب ایجاد می‌کنند نیز توصیه می‌شوند.
دقت کنید که معمولا پس از تشخیص این مسئله، پزشک روش درمانی مناسب را به شما پیشنهاد خواهد کرد تا زودتر بهبود پیدا کنید.
در این مقاله شما را با معضل قفل شدن زانو، انواع آن، علت ایجاد و همچنین روش‌های درمانی آشنا کردیم. احساس قفل شدگی در ناحیه زانو به دو حالت کاذب و واقعی رخ می‌دهد. در این شرایط احتمال دارد شخص نتواند پاهای خود را حرکت داده و آنها را خم و راست کند. با توجه به علت بروز، مدت زمانی که فرد با این معضل رو به رو می‌شود، می‌تواند از چند ثانیه تا چندین روز متفاوت باشد. در هر حال بهترین کار هنگام مواجه شدن با این شرایط مراجعه به یک پزشک متخصص است تا با تشخیص علت واقعی بیماری شما به درمان قطعی و همیشگی قفل شدگی زانوی شما بپردازد.
مطالعه بیشتر : در مورد کمربند پلاتینر چه میدانید؟
چه بیماری‌های زمینه‌ای موجب قفل شدن زانو می‌شوند؟
بیماری‌هایی همچون نقرس، روماتوئید و همچنین آرتریت می‌توانند منجر به قفل شدن زانو شوند که درمان آنها می‌تواند موجب درمان قفل شدن زانو شود.
مصرف چه داروهایی برای برای قفل شدن زانو مناسب است؟
داروها و مسکن‌های ضد درد می‌توانند درد ناشی از قفل شدگی زانو را کاهش دهند و به علاوه برخی داروهای تجویزی کاهش دهنده التهاب نیز می‌توانند در روند درمان موثر باشند.
آیا درمان قفل شدگی زانو فقط از طریق جراحی ممکن است؟
خیر، در بیشتر موارد خصوصا اگر قفل شدگی زانو کاذب باشد، درمان با روش‌های غیر جراحی امکان پذیر است و نیازی به عمل جراحی نیست.